Công Tôn Toản được đánh giá là người có tài nhưng thiếu tầm nhìn chiến lược, có tham vọng nhưng không có chí khí như quân phiệt Viên Thuật đương thời nên thất bại trong việc tranh hùng thiên hạ.[21]

Các sử gia phân tích mấy nguyên nhân thất bại của Công Tôn Toản như sau:[18]

1. Tàn bạo, giết hại Lưu Ngu là người được lòng dân và các bộ tộc thiểu số
2. Kiêu ngạo, kết oán với nhiều người
3. Tham vọng quá sức, tự mình phong thủ hạ đi làm Thứ sử cả Thanh châu, Ký châu và Duyện châu, địa bàn quá rộng trong khi binh lực không đủ phân tán để giữ, và do đó cùng lúc kết oán thêm với các quân phiệt Viên Thiệu và Tào Tháo.

Công Tôn Toản có tài quân sự, danh tiếng khắp nơi, nhưng về sau kiêu ngạo ngang ngược, nhớ thù quên thiện; có khả năng giao chiến nhưng lại sai lầm ngồi giữ Dịch Kinh nên phải bỏ mạng.[22]